About Me

Tuesday, 8 March 2011

Gam Mang

Zotna diing lam theilou in ka ding a, beidong leh lungngai dedu in ka om hi. Ka ngaihtuahna ah thildang bangmah a om kei, ka gam mang na akipan suahtaakna chihlouh ngal. Ka om kinken theikei. Ka diangtuah vilvel alah koitan mah ka tung kei. Ka omna akipan mundang zuan kichi zeel sam mahleng ka kipatna mun mah ka tungkik zeel. Upate’n, “Numei gilou in a zunthakna ngei mah ah atha kik,” achih uh toh bang haihuai tak in ka kiteh thepthup! Ahi’a, hiai huntak in ahi, Ka pilna, siamna leh thiltheih theihna tengteng ka suuk.

Singtang khua lian lou chik ah bel gam mang na’ng a om khol kei. Gammang lak, theih ngeilouhna gam leh khopi liantak ah bel agam mang theih luat. Ahi’a, gam mang na laklak ah leng nitak khomial leh khosiat kithuah ni a gammang kaan a beidot a om kei diing.

Naupang lua bel ka hi nawn kei. ‘Aw huut’ chihte le neikhin ka hita. Huai kum in Maului gaal lou ka neih uhi. Skul khawlni – kiginni – ahi a, vaai pailam khua a niim ziakin ai-sawk di’n ka kisa hi. Maului dung ka zui suk a, vangphat huai chih di adiam vangsiat huai, ai-anntah ana om ua, vaimim kang sukvui leh sasung/gil suang gei khawng ah ana om nengnung hi. A tuung lam in anntah kine lou bang sim mah leh, bangtan hiam ka zuih nungin Ai phul-in-ana-phulthoh zozen hi. Phaze sa in kaban matsak ek hi.  Lui nak akipan lui taw lam manawh a ai-ann kitah zeel hive’n, atahtute’n sausim tahsuk ta uh ahi ngei dia, galmuh phak in le a om nawn kei uh. Ka theihlouh kal in sausimtak zuisuk kana hi maimah a, hunkhop leng ka ngah ta hi. Ahih ziakin, atahtute’n tua lui dung ahon lehzuih chiang ua ka kituah guih khak uh ka lauh man in, zui suk ngam nawn lou a, gamlak ah ka peet khe ta. Huchi a innlam zot sawm dan ka hi hi.

Sun nitum kuan, khomui zul ahita. Upate’n ‘tanau mel haih hun’ achih uh ahita. Khua asiat ziak in, nidang saangin khua amial baih zaw. Van a mial demdum a, meipi atai ziaiziai hi. Akal laklak in, vanpi aging honhon zeel hi. Ka omna mun ka thei chiah kei na a inn tan dakkal 2 lampai hi di’n ka gingta. Gammang ahi kei a, kum 3/4 paita (vel) a lou kibawlna ahi. Sainou leh pawnlak ahi. Sing alian lo nai kei na a, himahleh pawn asah mahmah. Lampi didan a om louh baan ah khodaak theih na’ng leng ahi sam kei. Gamsate’ gamtatna’ zawi bel a om. Tua pawnlak pal zohvual ahihlouh man in, ding lah hilou tu lah hilou in ka pai khunkhun nilouh hi. Gamtatna hih nawngkai seem di’n vuah zuk-chih-tak in hong zu zawmah hi.

Ai-anntah leh Aisa melsel de dia kuan ka hih louh manin nawtkuang, torch-light chihte ka tawi sese kei. Ahilel a gen in, tamlou chik mat a, Pathianni’ zing a beteh toh pok di, chihtan kia adia ngaihtuahna nei ka hi lel. Ka kawlzaal dim zeen a kuahlou hilengh ka khomial na’ng thu a om kei. Khua a pum mial ta. Vaai nanung vuahsia in alap achih uh ka tungah atung ta. Baihsam taka a mat theih ahihman in ka duh-am a, ka huaiham lokha. Duhthu ka saam zaw mah. Zuak di toh mat di, Pathianni’ pocket money neih di, chih ahi mai. Adang a om kei. A khonung a ka buaina di phet ahihlam leng ka thei kei. Kuate hiam gim-le-tawlna ken huaihamna toh khatvei baibak thau sawm dan chuh ka hi lel ve. Ka khonung ngaihtuah kik chiangin, huaihamna leh duh-aamna ziaka hauhsakna ichih chiitui (salty water) toh kibang, i tam dawn tam peuh leh i dang taak seemseem hi’n ka mu hi.

Khua lah mial deuhdeuh, vuah lah ke den lai ahihman in ka pum kawt vek hi. Ka kawlzaal bang dongkholh kasa petmah. Ka ning akitel gawp a, huchia ka om laitak in, ka ngawng ka zuuttouh leh vangkot liansim khat ka maikha zawmah a, kintak in ka la khia hi. Bangtan hiam tua pawnlak a ka pai khuankhuan nung in ka potsan thei khongkhong. Gammang mun thoveng zaw deuh lak ka tung ta a, mahleh ka aisa kuah chihtham a om nawn kei!

Thoveng khat suak mahleh, ka omna’ gammang ka thei ngei kei. Koilam manawh a pai di, chih leng ka thei sam kei. Suahlam koilam hi a, Tumlam, Simlam leh Mallam koilam ahia, chih ka thei kei. Khua amial luat ziakin ka ma tongkhat tan lel a gamla diing khawng ka mu baan lel hi. Khepi kokna lamlam pai zaw ka hi lo na a, himahleh ka kipatna mun mah tung ka bang gige. Atelh hetkei. Van ging lah adai nai kei. Kawlphe zotzot lah lampi tanvaak hial didan in avaak pha thei kei. Singkung kal a khodaak di chih lah ahi thei kei. Kek in ahon deng khak ka lauh man in Singliim lah ka beel ngam kei. Ka kivialleh-leh mai. Aloh ngaihna ka thei zou kei. Gammang a kum 40 vakvaai mah ka bang hial.

Chih ngaihna theilou in ka om a, kei-le-kei naktak in ka ki mohpaih. Ka thilhih khelh ziaka gawtna tuak hidan peuh in ka kikoih. Ka aisa kuah teng bang ka paih vek hi. Huchi in, beidong leh lungziing tak in sing lian lolou bul ah kingai ngehngah kawm in ka tu a, vanlam ka en tou a lah bangmah ka mu thei kei. Ka kunsuk diaudiau a, gammang potsan theih didan ka ngaihtuah tuah mai hi. Luidung apat ka peetkhiak dan ka ngaihtuah kik a, awl in lampi diing suahtuah theihna ka nei thei khongkhong hi.

Tu in, ka gam mang nung kum 10 val bang pailiam ta mahleh, huai nitak a ka beidotna mangngilh hak kasa. Manglam a mat di’n leng deihhuai kasa kei. Himahleh, huai nitak in ka gam mang na in kei hinkhua mahmah ah leng sinlai tamtak hong guan hi’n ka thei.

Zotna diing theilou. Nekzonna/sepna toh kisa a lohsam khin dimdem kisa . Lungziing leh beidot tawpkhawk tuak a kithei. Leh, panpihtu diing neilou a i om hun uh a om nak. Ahihhangin, huchi bang mangbatnate ituak chiangin i pilna, siamna leh theihna tengteng suahkhia thei pen kihi hitah, chih ka thei khia hi. Gam mang ngeilou om diing in ka ngaihsun kei. Siamsinna lam ah leng a gam mang theih tham – koipen zui a bang pentak lunglut ka hi a chih nasan leng theilou in a gam mang theih. Huai kia leng hilou in, Gam-le-Nam heutute’n leng mipite paipih/piina diing lem theilou a ahon gam mang pih hun uh bang leng a om thei. Duh-amna leh huaihamna ziak khawngin leng a gam mang theih hi.

Paina diing thei ngellou pi a, tuah khak na lamlam apai. A baihsam sam ban hih, lah lungkim thei taktak tuanlou. Football pek dia kuan in, lampi basketball kimawlte ngapthoh ziak peuh a va chou mawkmawk in kimawl pih ek. Tup tumta neilou a, tuahkhak dandan a pai, chih dan pian in gam-le-nam vaai a iki makaihna uah leng a gam mang theihluat hi. Ahihhangin, gam mang ka hi chih ki theichian kilkel a, i beidot taktak chiangin ahi suahtaakna lampi om thei diing teng i zon uh. Huai hun chiangin, abul a kipat thak bang le khok isa kei; kikhekna chih bang i kihta kei; neih-le-lam a leng i huaiham sam kei; banah pilvang tak a mailam zot sawm in i pilna, siamna leh ngaihtuahna teng ki suuk khia hi. Ahihleh, eilawi gam mang ikisa uh hia? Gam-le-nam vaai ah? Siamsinna leh nekzonna kong ah??

No comments:

Post a Comment